Gluten Alerjisi Belirtileri Nasıl Anlaşılır? Hastalığın Genetiğe Etkisi Var Mı?

Gluten alerjisine sahip olan kişiler bazı gıdalardan uzak durarak yaşamlarını sürdürmek zorundadırlar. Bu besinleri tüketmeyerek diğer besin çeşitlerine yönlenmeleri gerekir. Ayrıca tahıl gıdalarından uzak durularak bir diyet listesi hazırlanmalıdır.

Gluten Nedir?

Gluten yani yediğimiz hamurun yapısında bulunan proteinlerdir. Buğday, ekmek, çavdar, arpa, yulaf ve benzeri yiyeceklerde gluten bulunur. Bazı insanlarda bu proteine karşı alerji gösterir. Unlu mamullerde bulunan bu protein bazı insanlar tarafından sindirilmez ve çölyak hastalığına sebep olur.

Çölyak hastalığı kalıtsal bir hastalıktır. Sindirimi normal olan bir insanda glutene karşı herhangi bir reaksiyon oluşmaz. Glutenin içerisinde Prolamin ve Glutelin bulunur.Sindirim problemi olan insanlarda emilim gerçekleşmez. Emilim dediğimiz olay besinlerin kana geçmesidir. Emilimden sorumlu organ ise ince bağırsaklarımızdır.

İnce bağırsakların yapısının bozulması bazı besinlerinde sindirilmesini güçlendirir. Özellikle glutelin bulunan yiyeceklere karşı bir tepki oluşur. Yediğimiz yiyecekler ince bağırsaklarda sindirilerek sıvı hale geçerek kana geçer. Besinlerin sağlıklı olarak sindirilmesi için fonksiyonların doğru çalışması gerekir.

Besinlerin emiliminde problem yaşanması; çölyak hastalığı, geçici gluten intoleransı, protein kaybettiren enteropati ve is proteinine duyarlı enteropatiye neden olur. Glutenin içerisinde bulunan prolamin çölyak hastalığına sebep olan başlıca proteindir. Buna karşı duyarlı olan birisi Glutenli bir besin tükettiği takdirde ince bağırsakların içerisindeki toksit madde olan gliadin rollerini bozacaktır.

Gluten alerjisi ince bağırsakta sindirilemeyen besinlerden dolayı meydana gelen sorundur. İnce bağırsaklarımızda bulunan villus isimli çıkıntılar besinlerin sindirilmesine yardımcı olur bu çıkıntıların yapısının bozulması veya değişmesi vücudun glutene karşı alerjik bir reaksiyon göstermesine neden olur.

Gluten Alerjisi Nasıl Anlaşılır?

İnce bağırsakta meydana gelen hasarlar sonucu gluten adı verilen gıdaya alerji çölyak hastalığına neden olur. Çölyak hastalığına kalıtsal ve çevresel faktörler sebep olmaktadır. Çevresel faktörlere göre dengeli beslenememe, anne sütünü erken bırakma, sürekli antibiyotik kullanımı gibi sebepler bunun arasındadır.

Genetik faktör ise kalıtsal olarak bu hastalığa müsait bir zeminin oluşması neden olur. Arpa, buğday, çavdar ve yulaf türünde glutelin bulunur. Glutelin ve prolamin proteinlerinin birleşmesiyle gluten oluşur. Glutenin içerisinde çoğunlukla protein belli bir miktarda lipit, belli bir miktarda nişasta kül bulunur.

Bu hastalığın tanısı için biyopsi gerekir ve çeşitli tanı yöntemleri vardır. Hasta klinik olarak araştırıldıktan sonra serolojik testler yaptırılmalıdır. Yani kandaki antikorların incelenmesidir. Parmak ucundan test yapılır ve kısa bir sürede beş dakika ve 10 dakikaya kadar değişmekte sonucu çıkmaktadır.

Çeşitli durumlarda çölyak hastalığı endoskopik değerlendirmelerle de incelenir.  Çölyak hastalığına çok küçük yaşlarda rastlanabileceği gibi hayat boyu devam etmektedir. Çölyak hastalığının safhalarına göre ince bağırsakta bulunan villusların yapısı bozulur hastalığın ilk dönemlerinde yapısal bozukluk az olsa da ilerleyen dönemlerde yapı daha da çok bozulur.

Çölyak hastalığı çeşitlerine göre ayrılır. Klasik çölyak hastalığı yani diyetle ortaya çıkan ve 25. aya kadar görülendir. Atipik çölyak hastalığı ise daha ileri dönemde yani 5 yaşından 7 yaşına kadar olan süreçtir vücutta boy kısalığı, anemi, yanma, kaşıntı, halsizlik tarzından çeşitli anomaliler görülür.

Sessiz çölyak hastalığı da kalıtsal olarak ailesinde çölyak hastalığı bulunan kişinin bu zamana kadar hastalıkla ilgili bir reaksiyon göstermemiş hastalığın belirtisinin görülmediği çeşididir. Mutlaka test yaptırılması gerekir. Potansiyel çölyak hastalığına geldiğimizde ise ilerleyen dönemlerde hastalığın oluşmasıdır. Çölyak hastalığı sık rastlanan kalıtsal bir hastalıktır.

Gluten alerjisi nasıl anlaşılır sorusunun cevabı kusma ve mide bulantısı olarak başlar. Bu gibi durumlarda kimse gluten alerjisinden şüphelenmez. Ancak uzman bir hekimde görünmekte fayda olacaktır. Bebeklerde gluten alerjisi belirtileri ishal ve karın şişliği olarak fark edilmektedir. Bu gibi durumlarda çocuğa verilen gıdalara mutlaka dikkat edilmelidir.

Belirtileri Nelerdir

Çölyak hastalığının belirtileri arasında aşırı gaz, şişkinlik, büyümede gerilik, kemik ağrıları, kilo kaybı, anemi ve kaslarda problem yer alır. Bu hastalığa sahip kişilerin glutensiz diyet yiyecekler tüketmesi gerekir ve belli bir süre sonra zamanla iyileşme gözlemlenmektedir. Aksi takdirde hastalık ilerleyerek iyileşme kaydedilmeyecektir.

Çölyak hastalığı olan kişiler glutensiz mısır ve soya unuyla yapılmış yiyecekleri tüketmelidir. Çölyak hastalığı bulunan kişiler kesinlikle boza, köfte, sosis ve çeşitli glutenli gıdalarla yapılan çorbalardan uzak durmalıdır.Ayrıca satın aldığı her ürünün üzerine bakmalı kendisine tehlike yaratacak, hastalığı tetikleyecek ürünleri almaması gerekir.

Hastalığın kesinlikle bir doktor gözetimi altına girmesi gerekir.Hastalığın herhangi bir kesin tedavisi yoktur tek tedavi glutensiz beslenmektir. Gluten tüketimi bırakılınca hasta da düzelmeler ve iyileşmeler görülür ancak glutenli gıdalar tekrar tüketilmeye başlayınca hastalık tekrardan ilerler bu yüzden bu hastalığı olan insanların ömür boyu dikkat etmesi gerekir.

Hastalığın Genetik Olduğu Durumlar 

Çok sık rastlanan bir hastalıktır ve siyahi insanlarda neredeyse görülmez. Kalıtsal olarak ailesinden birinde bu hastalığa sahip kişi bu hastalığa yatkındır. Akrabalarında ya da aile fertlerinde bu hastalık belirti göstermese bile zamanla oluşabilir. Bu nedenle bu hastalığa yakalanan kişilerin akrabalarının test yaptırması gerekir ayrıca hastalığa karşı duyarlı olması ve glutenli gıdalardan olabildiğince uzak durması gerekir.

(No Ratings Yet)

Loading...